امکان‌سنجی طراحی شبکۀ هشدار سریع زلزلۀ تهران

افزایش جمعیت و مهاجرت بی‌رویه به شهر تهران و در پی آن گسترش ساخت‌و‌ساز، مواجهۀ این کلان‌شهر با مخاطرات طبیعی را افزایش داده است. قرارگیری تهران با بافت‌های تاریخی و فرسودۀ گسترده در دامنه‌های جنوبی البرز و دارا بودن گسل‌های فعال، سبب افزایش مخاطرۀ ناشی از رخداد یک زمین‌لرزۀ بزرگ شده است که ممکن است پیامدهای جبران‌ناپذیری داشته باشد. کلانشهرهایی چون تهران در پی رخداد یک زمین‌لرزۀ بزرگ، با مخاطراتی چون آتش‌سوزی، فروریزش، نشت آب و از کار افتادن بسیاری از خدمات روبه‌رو خواهند بود. سیستم‌های هشدار سریع زلزله، یکی از راه‌های کاهش مخاطرات زمین‌لرزه در کلانشهرهاست که در دو دهۀ اخیر در جهان مطرح شده و همچنان موضوعی در حال تحقیق است. تعداد محدودی از کشورها مانند ژاپن، آمریکا، مکزیک و رومانی، سیستم هشدار را به‌طور کامل به اجرا درآورده‌اند که در حال بهره‌برداری است و برخی کشورهای دیگر مانند ایتالیا، سوئیس، ترکیه، کرۀ جنوبی و چین در حال اجرای نمونۀ پایلوت، راه‌اندازی یا تحقیق در این زمینه‌اند. به‌منظور کاهش مخاطرات احتمالی زلزله‌های بزرگ، مقالۀ حاضر به بررسی ممکن بودن یا نبودن به‌کارگیری یک سامانۀ هشدار سریع برای شهر تهران پرداخته است. در این مطالعه، امکان‌پذیری یک شبکۀ ایده‌آل بررسی شده است. همچنین به بحث امکان‌سنجی سامانۀ هشدار سریع زلزلۀ تهران و اینکه آیا اساساً هشدار وقوع زمین‌لرزه در تهران با توجه به گسل‌های اطراف امکان‌پذیر است، پرداخته شده است. همچنین حساسیت برخی از پارامترهای مورد استفاده در سامانه‌های هشدار سریع تجزیه‌وتحلیل شده و در برخی از پارامترها، مقدار بهینه و برای دیگر پارامترها میزان حساسیت آنها برای شبکۀ هشدار سریع بیان شده است. در نهایت این نتیجه حاصل شد که با توجه به گسل‌های اطراف تهران، برای بسیاری از زمین‌لرزه‌های مخرب امکان هشدار، حداقل برای چند ثانیه وجود دارد.